بررسی تاثیر اسکوالستاتین و متیل جاسمونات بر تولید باکاتین iii و بیان ژنdbat در کشت سوسپانسیون سلولی سرخدار (taxus baccata l.)

سرخدار به عنوان یک گیاه دارویی بسیار با اهمیت است. متیل ژاسمونات از جمله الیسیتورهای غیر زیستی است که در گیاهان نقش پیام رسان دفاعی را در مقابل حمله پاتوژن ها و گیاهخواران ایفا می کند، همچنین متیل ژاسمونات باعث فراتنظیمی ژن های دخیل در سنتز متابولیت های ثانویه می شود و به این طریق باعث تجمع متابولیت های ثانویه می شود. اسکوالستاتین الیسیتور قارچی و بازدارنده آنزیم اسکوالن سنتاز است. آنزیم اسکوالن سنتاز واکنش سنتز اسکوالن از فارنسیل دی فسفات را کاتالیز می کند. این واکنش اولین مرحله ورود کربن از مسیر ایزوپرنوئید به سمت بیوسنتز تری ترپن ها است. باکاتین پیش ماده مهم و اصلی در سنتز تاکسول است و در درمان بسیاری از سرطان ها از جمله سرطان سینه، تخمدان و پروستات نقش دارد. در این تحقیق، تاثیر متیل ژاسمونات با غلظت 100 میکرومولار و اسکوالستاتین با غلظت های 1 و 1/0 میکرومولار بر میزان شد سلول ها، بیان ژن- های10 داستیل باکاتین iii-o- استیل ترانسفراز (dbat) و تاکسادین سنتاز (ts) و میزان باکاتین iii و ترکیبات فنولیک کل در کشت سوسپانسیون سلولی سرخدار بررسی شد. بررسی میزان رشد نشان داده که در تیمار با متیل ژاسمونات و همچنین در ترکیب متیل ژاسمونات و اسکوالستاتین میزان رشد سلول ها مقدار 40 درصد نسبت به نمونه شاهد کاهش داشته است اما در تیمار با اسکوالستاتین تفاوت معنی داری در میزان رشد سلول ها با نمونه شاهد دیده نشده است. نتایج واکنش زنجیره ای در زمان واقعی نشان داد که متیل ژاسمونات بعد از 24 ساعت باعث افزایش در بیان ژن هایts و dbat به میزان به ترتیب 94/14 و 16/17 برابر نسبت به نمونه شاهد شده است، همچنین تیمار با اسکوالستاتین نیز باعث افزایش در میزان بیان ژن های dbat و ts شده است. نتایج کروماتوگرافی مایع نشان داده که میزان تولید باکاتین درون سلولی و برون سلولی در تیمار با غلظت های مختلف اسکوالستاتین و متیل ژاسمونات بعد از 7 روز افزایش داشته است. همچنین میزان ترکیبات فنولیک به وسیله اسپکتوفوتومتری بررسی شد و نتایج نشان داد که میزان ترکیبات فنولیک برون سلولی و درون سلولی در تیمار با غلظت های مختلف اسکوالستاتین و متیل ژاسمونات افزایش داشته است. نهایتا، نتایج بخش واکنش زنجیره ای در زمان واقعی نشان داد که که تغییرات معنی داری که در میزان بیوسنتز باکاتین به وجود آمده، از تغییرات اندکی در بیان رونوشت ژن های کد کننده آنزیم های کلیدی مسیر بیوسنتز باکاتین (ts,dbat) بدست آمده است، لذا افزایش بیان این ژن های کلیدی نوید بخش تولید باکاتین بیشتر خواهد بود.